-
1 иртӕстон
иртӕстон хауӕн გრამ. მიმართებითი ბრუნვა -
2 иртә
1. сущ.; прям.; перен.1) у́тро, у́тренняя пора́кышкы иртә — зи́мнее у́тро
иртә кичтән хәерлерәк — (погов.) у́тро ве́чера мудрене́е
2) у́тренник; см. тж. иртәлек2. прил.балалар иртәсе — де́тский у́тренник
1) ра́нний, наступи́вший ра́но ( о времени года)иртә (килгән) яз — ра́нняя весна́
иртә (килгән) үлем — ра́нняя, безвре́менная смерть
2) ра́нний, скороспе́лый (о фруктах, овощах)3. нареч.бәрәңгенең һәм яшелчәнең иртә өлгерешле сортлары — ра́нние сорта́ карто́феля и овоще́й
1) ра́но, преждевре́менно, ра́ньше вре́мени ( вступать в брак)иртә картаю — ра́но соста́риться
көз иртә килде — о́сень наступи́ла ра́но
2) ра́но, ра́ньшеиртә кычкырган күкенең башы авырта — (посл.) ра́но пта́шечка запе́ла, как бы ко́шечка не съе́ла (букв. у куку́шки, закукова́вшей ра́но, голова́ боли́т)
3) в знач. сказ. ра́но, ранова́тоашарга иртә әле — обе́дать ещё ра́но
•- иртә буаз
- иртә намазы••иртә кереп яту — ра́но умере́ть
иртә таңнан — ра́нним у́тром, спозара́нку; до петухо́в, чуть свет, ни свет ни заря́
иртә таңнан кара төнгә кадәр (хәтле, чаклы) —см. иртәдән кичкә кадәр
иртә туып кич калган — как со́нная му́ха ( о медлительном человеке)
- иртәдән кичкә кадәриртәме-соңмы — ра́но и́ли по́здно, когда́-нибудь
-
3 иртәгә
нареч.1) за́втра; на сле́дующий день, на друго́й деньиртәгә иртән — за́втра у́тром
иртәгәдән соңга калмыйча — не поздне́е, чем за́втра
иртәгәне ишәк кайгыртсын — (посл.) сего́дня съеди́м, а за́втра погляди́м (букв. о за́втрашнем дне пусть ду́мает осёл)
2) на за́втрабүгенге эшеңне иртәгәгә калдырма — (погов.) не откла́дывай на за́втра то, что мо́жно сде́лать сего́дня
3) перен.; в знач. сущ. за́втрашний день, бу́дущееиртәгә нәрсә буласын кем дә белми — никто́ не зна́ет, что случи́тся в бу́дущем
бүгенгене уйлама, иртәгәне уйла — (посл.) ду́май не о сего́дняшнем дне, а о за́втрашнем
•- иртәгәгә кадәр••иртәгәләр белән сыйлау — корми́ть обеща́ниями
-
4 иртәнге
прил.у́тренний- иртәнге имәзәиртәнге сәгатьтә — в у́тренние часы́
- иртәнге намаз
- иртәнге салкын -
5 иртән
1. нареч.у́тром, нау́троиртәгә иртән — за́втра у́тром
2. сущ.иртән китәм — у́тром уезжа́ю
у́троиртән гә таба давыл басылды — под у́тро бу́ря сти́хла
-
6 иртә-кич
нареч.1) у́тром и ве́чером, по утра́м и вечера́м ( кататься на лодке)күл өстендә иртә-кич ак томан йөзә — на о́зере по утра́м и вечера́м сте́лется бе́лый тума́н
2) це́лый день ( напролёт); день-деньско́й; дни и но́чииртә-кич өзгәләнәм — дни и но́чи терза́юсь
иртә-кич яңгыр яуды — це́лыми дня́ми лил дождь
-
7 иртәгәге
прил.за́втрашний (спектакль, поход)иртәгәге көнеңне кайгырту — забо́титься о за́втрашнем дне
••иртәгәге көн — за́втрашний день, ближа́йшее бу́дущее
иртәгәгене күрә белү — уме́ть предви́деть бу́дущее
-
8 иртәге
1. прил.за́втрашний2. сущ.иртәге көн — за́втрашний день
за́втрашний деньиртәгедән башлап — начина́я с за́втрашнего дня
иртәгедән соң — послеза́втра
-
9 иртәгесен
нареч.1) наза́втра, на друго́й день, на сле́дующий деньиртәгесен күрешербез — на друго́й день уви́димся
иртәгесен дә аязмады — и на сле́дующий день не проясни́лось
2) нау́тро, у́тромиртәгесен эш күп булачак — нау́тро бу́дет мно́го рабо́ты
-
10 иртәгә-берсекөнгә
нареч.за́втра-послеза́втра, в ближа́йшие дни, на днях, не сего́дня-за́втраиртәгә-берсекөнгә һөҗүм башланачак — в ближа́йшие дни начнётся наступле́ние
иртәгә-берсекөнгә эшне тәмамлыйм — на днях я завершу́ свою́ рабо́ту
-
11 иртәгесе
прил.за́втрашнийиртәгесе көн — за́втрашний день
иртәгесе өчен ишәк кайгырган — (посл.) пусть осёл забо́тится о за́втрашнем дне
-
12 иртәләрен
нареч.по утра́м, ка́ждое у́троул иртәләрен диңгездә коена — по утра́м он (она́) купа́ется в мо́ре
иртәләрен суык була — по утра́м быва́ет хо́лодно (прохла́дно)
-
13 иртүк
-
14 иртәгәдән
нареч.с за́втрашнего дня (взяться за порученное дело, начинать работать)иртәгәдән калмый — не поздне́е за́втрашнего дня, не по́зже, чем за́втра
-
15 иртәгәләре
-
16 иртәгәле-бүгенле
нареч.не сего́дня за́втра, на днях, в ближа́йшее вре́мя; в э́ти дни, в ско́ром бу́дущем, о́чень ско́ро, вот-во́т (переезжать на новую квартиру, отправляться в путь)иртәгәле-бүгенле юлга җыену — в ближа́йшие дни собира́ться в путь
-
17 иртәгәсен
нареч.; см. иртәгесен -
18 иртәләү
неперех.де́лать, соверша́ть что-л. ра́ньше ( обычного или назначенного) вре́менини эшләп бик иртәләдегез? — что вы так ра́но вста́ли (подняли́сь)?
-
19 иртәле-кичле
нареч.; см. иртә-кич -
20 иртәлек
сущ.1) ра́ннее вре́мякөннең иртәлегенә карамастан — несмотря́ на тако́е ра́ннее вре́мя (дня)
2) у́тренник, у́треннее представле́ние ( преимущественно для детей)
См. также в других словарях:
ИРТ — Институт реконструкции тяги образование и наука ИРТ исследовательский реактор тепловой с 1967 МИФИ Источник: http://www.mephi.ru/win/science/reactor.htm ИРГТ ИРТ интегральная реография тела … Словарь сокращений и аббревиатур
иртәнге — Иртә беләнге. Иртән була, иртән эшләнә торган. ИРТӘНГЕ АШ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иртәчел — Иртә торуны гадәт итеп алган. Эшне вакытыннан алда үти торган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иртæсын — ↔ иртасын ↓ аиртæсын, баиртæсын, раиртæсын, фæиртæсын Хуымæтæг, æнæаразгæ, æдзæугæ мивдисæг. Æнæххæст хуыз. Æбæлвырд формæ бирæон нымæцы: иртæсынтæ Æбæлвырд формæ æн … Словарь словообразований и парадигм осетинского языка
иртә — 1. Тәүлекнең бер өлеше, көннең беренче сәгатьләре, көннең башы 2. күч. Берәр нәрсәнең башлангыч чоры, башы гомер и. се 3. рәв. Иртә белән, иртән, иртәнге сәгатьләрдә. с. Иртәнге и. чәйгә берәр нәрсә... 4. Иртәлек пионер и. е 5. рәв. Гадәти,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иртән — 1. Иртә белән, иртәнге вакытта. Иртә (1) 2. сир. Икенче көнне, иртәгә бүген бездә, и. сездә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иртәнгелек — 1. Иртә беләнге ашау эчү 2. Иртә белән ашар өчен әзерләнгән азык. ИРТӘНГЕ КҮЛЕМ (КАВЫМ) – Иртәнге аштан төшке ашка чаклы булган вакыт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иртәге — с. 1. Бүген артыннан киләчәк, алдагы, туачак (көн тур.). Шундый көн и. не килә күрәсе. Киләсе көндә булачак, иртәгәсе и. дәресен карый 2. иск. Иртәнге – Иртә беләнге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иртәсен — рәв. 1. Иртәгесен 2. Иртән, иртә белән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иртæсын — з.б.п., иртæст ( и, ис), иртæстаид, иртæсдзæн ( и, ис) … Орфографический словарь осетинского языка
иртәләү — 1. Иртән иртүк берәр кая кузгалу 2. Берәр эшне вакытыннан элек эшләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
